Hverjir eru helstu áhættuþættirnir sem leikmenn ættu að varast?

Efnisþétt samskipti á velli, harðskotin bólgufara, árekstur við önnur höfuð, eða óhollur komur á skákborðinu – allt þetta eru gæði leikmanna sem standa yfir í íþróttum. En meðan sumir ástæða að klappi á axlir og brosi á vellinum, eru aðrir á vakt og geoða vonbrigðum fjölskyldu og vinum. Þannig leika allir, en bara eldri spilarar vita að við einhverja öruggheit um það að meðfram rásinni – ættfélögin skerast í sundur og vinir verða ósammála.

Þrátt fyrir að við séum í öruggum heimi með áhættuvernd á prófefnum, samkomulagi og rannsóknum, eru sumir helstu áhættuþættir sem leikmenn ættu að hafa í huga. Einnig eru til margvísleg ráðgjöf sem hjálpa leikmönnum að varast þessa áhættuþætti og tryggja þannig aðferðir sem eru öruggar og ánægjulegar fyrir alla.

„Hugmyndirnar sem eru til staðar um fótboltanum eru ekki alltaf eins og þær virðast. Þú þarft alltaf að vera á vaktinni og varast helstu áhættuþætti sem eru til staðar. Það er okkar skylda sem leikmenn að gæta vel á okkur og tryggja að við séum hæfilega öruggir á vellinum,“ segir Jón Jónsson, leikmaður Fjölnis.

Einhverjir af helstu áhættuþættunum eru: engin skó undir sjávarfætur, skertur draumur um langvarandi skerðanir í palli, eða misnotkun á áhöfninni til að afla sér marka á vellinum. Þetta eru þó aðeins nokkrir dæmi um það hvernig leikmenn geta komist í erfið stöðu, ef þeir ekki eru nægilega vel undirbúnir.

Í þessari grein munum við fjalla um helstu áhættuþættina sem leikmenn ættu að varast á vellinum og þeir ráðleggingar sem þeim er veitt í þeim efnum. Fyrir þá sem eru búin að vera lengi í íþróttum, getur þetta verið gaman og notaleg uppákomur, en fyrir þá sem eru nýir spilarar getur þetta hjálpað þeim að komast vel inn í samfélagið og læra af reynslu þeirra sem hafa gengið á undan.

Helstu áhættuþættir sem leikmenn eiga að varast

Hér eru nokkrar helstu áhættuþættir sem leikmenn eiga að hafa í huga og reyna að forðast:

• Hætta á þrekstreitu: Þegar leikmenn eru ekki tilbúin og sprengjusk undan þrekstreytanum geta þættir eins og þreytu, meðferð og hörmulegur ástand geta haft áhrif á leikmannsþrek. Leikmenn ættu að passa að fá nægan hvíld, borða rétt og sinna neyslu og jafnvægi umhverfis og líkamlegum ástandi sín.
• Hætta á slysum: Slys geta átt sér stað á velli og gefa af sér alvarlegar afleiðingar. Það er mikilvægt að leikmenn taki góðan vakinn og haldi velli áhugaverðum. Þeir ættu einnig að bera viðeigandi verndarbúnað, eins og búnað til að verja sér fyrir höggum, ýmsum mingerum og loftsteinum.
• Hætta á ofanliti og útþørkun: Það er mikilvægt að leikmenn búi til að ítreka innsuflun. Þeir ættu líka að nota sólarvörn og hafa strýkjara og vatnsflöskur með sér, til að tryggja að þeir séu áhugaverðir á völlinum.
• Hætta á matarvaldi: Það er mikilvægt að leikmenn borði rétt og nærandi fæðu, til að tryggja að þeir hafi nægan orku til að hafa ánægju. Þeir ættu einnig að forðast of mikið matarvald og reyna að fást við að drepa eða aðdráiða andfélög sín.

Þessi áhættuþættir geta haft alvarlegar afleiðingar fyrir leikmenn. Því er mikilvægt að vera varkár og taka viðeigandi forvarnaraðgerðir.

Háþróun á móti andstæðingum

Þegar leikmanni er að varast andstæðinga í íþróttum geta margar áhættur komið upp. Hér eru nokkrir háþróunaraðilar sem leikmenn ættu að passa að komist í gegnum:

• Samskipti: Samskipti eru mjög mikilvægur þáttur í íþróttum. Leikmenn ættu að læra að skipuleggja og halda samráðum við liðsfélagana sína. Góð samskipti hjálpa að minnka misskilninga og auðvelda samhæfingu leikmanna.
• Þekking: Þekking er lykilatriði í móti andstæðingum. Leikmenn ættu að þekkja reglur leiksins og teknir vera með þær í huga. Það er einnig gagnlegt að þekkja leikmenn og leikreglur andstæðinganna, svo hægt sé að móta leikinn upp á þær.
• Færni: Færni og hæfni eru nauðsynlegar í íþróttum. Leikmenn ættu að vinna í að styrkja og þroska færni sína til að takast á við andstæðingana. Það getur verið gagnlegt að vinna með þjálfara eða sérfræðinga til að bæta færni og einhæfni.

Gott forrit og skipulag geta einnig verið gagnlegt til að þróa leikmann í andstæðingu. Það er mikilvægt að hafa áhuga á persónulegum þroska og vera villur fyrir að læra og þroskast í íþróttum. Með góðri undirbúningu og þjálfun er hægt að stíga úr pallinum þegar leikmaður er að varast andstæðingana. Hægt er að nota þessar aðferðir í mörgum íþróttum eins og fótbolta, körfubolta, hlaup, sund o.fl.

Slys og meiðsl

Slys geta átt sér stað á leikvöllunum og leikmenn ættu að varast þau sem best. Það eru nokkrar helstu ráðleggingar sem leikmenn geta fylgt til að forðast slys:

• Markmiðið er alltaf að gæta vel og vera nógu nærtur
• Leikmenn ættu að vera viss um að þeir uppfylli sjúklingaábyrgðina sína, þ.e. að þeir eru heilbrigðir og ekki smitaðir af veirum eða sjúkdómum sem gætu haft áhrif á aðra
• Leikmenn ættu að vera nægilega þjálfuðir og hæfuðir til að geta sinnt leiknum án þess að skaða sig
• Það er líka gott að hafa traustan og ábyrgan treinara sem getur fylgt með og séð um að leikmenn læri og noti rétt tæki

Meiðsl geta þó átt sér stað þrátt fyrir alla viðvaranir og forvarnir. Ef leikmaður verður fyrir meiðslum, þá er mikilvægt að hafa nægilega þekkingu á því hvernig á að sinna meiðslunni og hvernig á að sjá um að herma sig. Hér eru nokkrar upplýsingar sem gætu verið gagnlegar:

• Skyndibiti og þversnúningur á sárið gætu hjálpað
• Það er mikilvægt að vera hæfilega næringuð og halda sig vatnsbaugðum til að hraða endurlækingu
• Það er oft gott að hvíla sig og láta meiðslinu hafa aðeins hægt með sér
• Ef meiðslin eru alvarleg, ætti leikmaður að leita til læknis eða sérfræðinga sem geta veitt fagleg ráð og meðhöndlun

Með því að taka réttar forvarnir og hafa rétta aðferð við meiðsl, geta leikmenn minnkað líkur á slysum og látið þau heila sig sem hæfast.

 

Álag á liðinn

Þegar leikmaður á að varast þarf hann að vera ákveðinn og áhugasamur um það að takast á við álag á liðinn á besta mögulega hátt. Hér eru nokkrar helstu áhættuþættir sem leikmenn eru að taka tillit til:

• Hættulegar spilarasveiflur: Þegar leikmanni er verið að spila ákveðið leikfang, getur það valdið álagi á ákveðið lið, sérstaklega ef spilarinn er í áhugaverðu ástandi. Þessi álag geta haft neikvæð áhrif á liðin í gegnum geiran og lengri tíma.
• Skertur svefn: Líkur á liðsvanda aukast með skertum svefn. Ef leikmaður fær ekki nægan svefn eða er í svefntruflunum gæti það haft neikvæð áhrif á getu hans til að takast á við álag á liðinn.
• Óþægindi eftir æfingar: Álag á liðinn getur aukist ef leikmaður er ekki að forðast óþægindi eftir æfingar. Óþægindi eftir æfingar geta valdið krampa, sári, þreytu og minni hreyfigetu.

Þessir áhættuþættir geta verið mismunandi milli leikmanna. Mikilvægt er að leita ráðaþjónustu frá sérfræðingum og aðrir keppa venjulega við leikmanni til að auðvelda honum að takast á við álagið á liðinn.

Það er alltaf best að hafa áhuga á álaginu á liðinn og forðast að yfirskipuleggja sjálfan sig. Með að viðhalda góðum líkamsþjálfun, réttum mataræði og nægum hvíldartíma er hægt að minnka álagið og halda heilsunni í góðu ástandi.

Kæfisskaði

Kæfisskaði er ein af helstu áhættuþáttum sem leikmenn ættu að varast í þjálfun og leik. Þessi skáði getur haft alvarleg áhrif á leikmann og getur jafnvel leiðað til langvarandi hörmulegra áhrifa á líkaman. Í þessum kafla verður fjallað um helstu áhættuþáttina sem tengjast kæfisskaða og hvernig leikmenn geta fyrirbyggt þá.

1. Ekki nóg að draga úr áskorun

Möguleiki á kæfisskaða eykst með hækkandi áskorun. Leikmenn ættu að vera meðvitaðir um að rétt teygja sig og hreinsa höfuðið undan þegar þeir eru í pressusituöjunum. Þeir ættu að tryggja sér nógu léttan og góðan kæfi til að draga úr áskorun og minnka líkur á skaða.

2. Réttur kæfisskaði

Það er mikilvægt að leikmenn séu með rétta kæfi sem passar vel á höfuðið þeirra. Ranga stærð kæfisins getur valdið framúrskarandi skaða á rófuna, mænukylfu og taugum í kring. Leikmenn ættu að ráðfæra sig við þjálfara eða sérfræðing til að finna rétta stærð kæfisins sem passar þurru á höfuðið þeirra.

3. Réttur höfuðvernd

Leikmenn ættu einnig að vera með góða höfuðvernd sem tryggir að kæfisskaði minnst mögulegt á leiktíma. Réttar höfuðverndir eru þær sem henta vel á höfuðið og tryggja góðan stuðning í kring höfuðs og kæfa. Leikmenn ættu að athuga að höfuðverndin sé rétt fest við kæfið og sé ekki of þröng eða of víð.

4. Réttur leikur

Einn af helstu áhættuþáttum sem tengjast kæfisskaða er ranga leikjabúnaður. Ef leikjabúnaður er illa festur eða er ekki réttur, geta leikmenn verið í hættu og þolist meira líkamlega álag. Leikmenn ættu að passa að allur leikjabúnaður sé rétt uppsettur og vel festur áður en þeir fara í leik.

5. Rétt undirbúningur

Aðrir áhættuþættir sem leikmenn ættu að passa að forðast eru útbreitt glattir og álestrar hegðun í leik, illa upplýsingar um leikinn, og niðurlægingu eigin getu. Réttur undirbúningur á sá eini áhættuþáttur sem leikmannna er hægt að stjórna. Færni og góða tungumálarbragð í samspili við eigið hæfni og getu eru nauðsynlegir fyrir góðan og öruggan leik.

Með því að vera meðvitaður um þessa áhættuþætti og samhæfa viðeigandi forvarnarverkefni geta leikmenn lágmarkað líkur á kæfisskaða í þjálfun og leik.

Ofþornun og hitaslag

Ofþornun og hitaslag eru algeng áhættur sem leikmenn ættu að varast í íþróttum.

Það er mikilvægt að passa að líkamshita lagist rétt og að viðhaldið sé réttum mikilvægum þáttum.

Hér eru nokkrar aðgerðir sem leikmenn geta tekið til að forðast ofþornun og hitastrok:

• Verða sáttir við umhverfið:

  Athugið veðurfar og umhverfishita áður en byrjað er á íþróttum.

  Ef veðurinn er heitt eða hitin er há, gæti það haft áhrif á líkamsaðstæður.

• Fá nóg vatn:

  Íþróttamenn þurfa að drekka nóg vatn á meðan þeir eru í áreynslu.

  Vatn hjálpar við að viðhalda réttum hitastigi í líkamanum og að stöðva ofþornun.

• Taka reglulegar hvíldarhætti:

  Íþróttamenn áttu að taka reglulega hvíldarhætti á meðan þeir eru á áreynslu.

  Þetta hjálpar líkamanum að endurnýja orku og viðhalda réttum hitastigi.

• Fylgja leiðbeiningum þjálfara:

  Íþróttamenn áttu að hlýða á leiðbeiningar þjálfara og gefa þeim ítarlegar upplýsingar ef þeir upplifa einhverjar kaldhæðni eða hitaslag.

  Það er mikilvægt að vera meðvituður um höfnun líkamans í hitastigum án árásar á heilsu og velferð.

Með því að fylgja þessum lögreglum geta leikmenn minnkað líkur á ofþornun og hitastroki.